Chuyển đổi số không còn là một xu hướng xa vời hay khẩu hiệu “trên slide” – mà là điều kiện sống còn đối với doanh nghiệp Việt, đặc biệt là nhóm doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME). Trong bối cảnh kinh tế đầy biến động, cạnh tranh toàn cầu, và hành vi tiêu dùng thay đổi nhanh chóng, việc chậm chuyển đổi đồng nghĩa với tự loại mình khỏi cuộc chơi.

Số liệu nói lên tất cả

• 85% người Việt dùng smartphone, hơn 70% mua sắm online thường xuyên (theo Google SEA 2024).
• 78% người tiêu dùng cho biết họ chỉ trung thành với thương hiệu nào mang lại trải nghiệm số mượt mà (Accenture, 2023).
• Doanh nghiệp có ứng dụng số hóa quy trình tăng năng suất 20–30%, theo khảo sát của Bộ Kế hoạch & Đầu tư 2024.
• Chỉ 7% SME Việt thực sự số hóa toàn diện, phần lớn còn lệ thuộc quy trình giấy tờ, file Excel rời rạc.

Câu hỏi đặt ra không còn là “nên chuyển đổi số hay không?”, mà là “tại sao chưa bắt đầu?”.

Lợi ích thực tế – Không phải chuyện viễn vông

a. Giảm chi phí vận hành

Tự động hóa các công việc như nhập liệu, lập báo cáo, xử lý đơn hàng… giúp giảm nhân sự làm việc thủ công, tránh sai sót, tiết kiệm thời gian.

Ví dụ: Một doanh nghiệp phân phối thực phẩm áp dụng phần mềm ERP – rút ngắn thời gian xử lý đơn từ 1 giờ còn 10 phút, giảm 3 nhân sự nhập kho.

b. Quản trị dễ hơn, quyết định nhanh hơn

Thay vì đợi file báo cáo mỗi tuần, hệ thống số cho phép theo dõi real-time các chỉ số: tồn kho, dòng tiền, doanh thu theo từng khu vực.

c. Tăng khả năng cạnh tranh

Khi đối thủ đã quản lý kho bằng hệ thống tự động, marketing bằng chatbot và chăm sóc khách hàng qua app – doanh nghiệp làm thủ công sẽ tụt lại nhanh chóng.

d. Mở rộng thị trường dễ hơn

Chuyển đổi số giúp doanh nghiệp:

• Bán hàng online đa kênh (website, sàn, mạng xã hội)
• Tương tác khách hàng cá nhân hóa qua CRM
• Tiếp cận nhà đầu tư, đối tác dễ dàng hơn nhờ dữ liệu minh bạch

SME có nên lo ngại chi phí và độ phức tạp?

Hoàn toàn không cần phải triển khai hệ thống phức tạp như các tập đoàn. Điều quan trọng là bắt đầu từ nhỏ, đúng chỗ và từng bước mở rộng.

Một số hiểu lầm phổ biến:

Lộ trình chuyển đổi số phù hợp cho SME

Dưới đây là lộ trình 5 bước giúp doanh nghiệp vừa và nhỏ khởi động chuyển đổi số:

Bước 1: Xác định vấn đề cần giải quyết đầu tiên

Đừng làm đồng loạt. Hãy chọn điểm đau rõ rệt nhất (ví dụ: quản lý đơn hàng chậm, không nắm được tồn kho, không đo hiệu quả nhân sự…).

Bước 2: Chọn giải pháp đơn giản, dễ tích hợp

Ưu tiên phần mềm dễ dùng, có thể dùng thử miễn phí. Không nên chọn hệ thống phức tạp ngay từ đầu. Ví dụ:

• MISA AMIS (kế toán, nhân sự)
• KiotViet (bán lẻ, POS)
• Getfly, Sapo CRM (chăm sóc khách hàng)

Bước 3: Đào tạo nhanh – triển khai gọn

Tổ chức buổi hướng dẫn nội bộ ngắn gọn, chọn 1–2 người vận hành thử, nhận phản hồi và tinh chỉnh trước khi mở rộng cho cả công ty.

Bước 4: Đo lường hiệu quả

Sau 1–2 tháng, so sánh trước và sau: mất bao lâu để xử lý đơn, sai sót ra sao, khách hàng phản hồi thế nào…

Bước 5: Mở rộng từng phần

Khi đã quen, có thể triển khai tiếp các phần như quản trị nhân sự, phân tích tài chính, chăm sóc khách hàng tự động…

Chuyển đổi số không còn là đặc quyền của các tập đoàn lớn. Với SME, đây là cơ hội để vận hành tinh gọn, tiếp cận thị trường mới và nâng cao khả năng cạnh tranh mà không cần tăng chi phí lớn.

Hành trình số hóa không cần đi xa ngay lập tức, nhưng cần bắt đầu ngay hôm nay. Ai chậm chân sẽ bị bỏ lại trong một nền kinh tế mà mọi thứ – từ khách hàng đến đối thủ – đều đã kết nối số.